Bij welke ziekenhuizen moet je zijn als vanzelf zwanger worden niet lukt? Opzij ging op onderzoek uit, stelde de Top-25 samen en haalde unieke data over behandelingen en zwangerschapspercentages boven water. Ook blijken ziekenhuizen onderling nogal in aanpak te verschillen.
Mijn patiënten vragen eigenlijk nooit hoeveel kans ze hier hebben zwanger te worden,’ zegt Tessa Cox, fertiliteitsarts bij het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en Utrecht. ‘Ze willen natuurlijk wel een zo groot mogelijke kans om zwanger te worden, maar ze vinden het vooral belangrijk dat ze bij ons geen nummer zijn. Je moest eens weten hoeveel emoties hier voorbijkomen op een dag. Van hoop, tot groot verdriet en dan weer euforie.’ Wijzend op de doos Kleenex: ‘Die tissues staan hier niet voor niets.’
Dus probeert Cox elke vrouw in haar spreekkamer zo persoonlijk mogelijk te benaderen. ‘Ik zie veel patiënten op een dag, en zeker als we echo’s maken, kan het lopendebandwerk worden. Maar je moet nooit in de verleiding komen om, hop, elke tien minuten een nieuwe patiënt te onderzoeken. Ik voer altijd eerst een gesprekje, pols hoe het gaat, probeer de mens achter de patiënt te zien.’
In Nederland zijn 102 ziekenhuizen en klinieken die vruchtbaarheidsbehandelingen uitvoeren. Opzij vroeg van de 53 ziekenhuizen met een uitgebreider behandelaanbod de meest recente gegevens op. We vroegen naar hoe vaak behandelingen als ivf, ICSI, IUI (voor een uitleg van de behandelingen, zie Toelichting op blz 64) en inseminaties worden uitgevoerd en hoe hoog het percentage doorgaande zwangerschappen is. We probeerden daarbij mee te wegen hoe de patiëntengroep eruit ziet. Het ene ziekenhuis behandelt bijvoorbeeld meer ‘oudere’ patiënten dan het andere, wat de kans op een zwangerschap verlaagt. We vroegen ook naar risico’s zoals overstimulatie, infecties en meerlingenzwangerschappen (waarbij vaker complicaties zijn). Omdat de risico’s in alle ziekenhuizen laag waren, staan die cijfers niet in de lijst. Je kunt deze informatie wel online vinden, op opzij.nl/fertiliteit. Daar vind je ook de gegevens van de ziekenhuizen die de Top-25 niet haalden.
We brachten ook in kaart of de ‘mens achter de patiënt’ wel gezien wordt. We keken naar de psychologische begeleiding, naar hulp als het zwanger worden niet lukt, hulp bij afvallen of stoppen met roken en ‘servicegerichtheid’, zoals in het weekend open zijn. En we onderzochten het maatwerk: als een patiënt niet aan de regeltjes voldoet, bijvoorbeeld te zwaar is, of een bepaalde leeftijdsgrens is gepasseerd, kijken de behandelaars dan naar de patiënt als individu en maken ze een uitzondering als die zinvol is? Ook vonden wij het een pluspunt wanneer een ziekenhuis single vrouwen behandelt.
Van de benaderde ziekenhuizen beantwoordden er 39 onze vragenlijst. Omdat sommige van deze ziekenhuizen meerdere locaties hebben, komen we op een totaal van 44 ingevulde vragenlijsten. Een mooie oogst, zeker omdat Opzij nu van veel ziekenhuizen de meest recente beschikbare gegevens heeft.
Dit dossier verscheen in Opzij. Ik won er de Mercur reportage van het jaar 2015 mee.
